Sosyal Medya Bağımlılığı Nedir? Nelere Yol Açar? Nasıl Kurtulunur?

 SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI

Eskiden olsa, mesela bundan 5 belki 6 yıl öncesine kadar zamanı geri sarabilseydik muhtemelen yazıma şöyle başlayabilirdim, eğer genç bir çocuğunuz veya çevrenizde gördüğünüz çocuk ve gençler varsa elinden teli düşürmediğini farketmişsinizdir, telde de büyük bir kısmının sosyal medya araçlarında oldukça fazla zaman geçirdikleri gibi... Yıllardan 2020, artık yaşlısı, genci, çocuğu, hepimizin elinde telefon, ağırlıklı sosyal medyada geçirdiğimiz süre oldukça fazla olabiliyor. Kimimiz işi gereği telde fazlasıyla zaman geçiriyor, kimimiz zaman geçiriyorum derken çöpe attığı ve geri getiremeyeceği yıllar, sonuç olarak bu zaman birimlerinde üretkenliğimiz köreldiği gibi dönüp arkamıza baktığımızda çok da hayatlarımıza birşey katmadığı fikri sanırım birçoğumuzun ortak görüşü. Başlıktan da anlıycağımız gibi aslında sizlere anlatmak istediklerim daha araştırmalara yönelik bilgiler olucak. Sosyal medya bağımlısımıyız? Sosyal medya bağımlılığı nelere yol açar? Sosyal medya bağımlılığından nasıl kurturulum, yada bunu istiyormuyum? Hemen konu başlığımıza geçelim öyleyse...

Amerika'da Kaliforniya üniversitesinde genç insanların beyinleri üzerinde yapılan bir araştırma sonucu, sosyal medya hesaplarında kendi paylaştıkları fotoların beğeni alması durumunda beyinlerinin ödüllendirme kısmının aktif bir şekilde çalıştığını kanıtlandı. Burası çok önemlidir ki, paylaştığı içerik her ne olursa olsun, kişi paylaştığı içeriğin beğeni alması durumunda o içeriğe karşı beğenesi daha da arttığı gözlemlendi. Bu araştırmayı kendimde düşündüğümde inanmakta ne kadar güçlük çeksemde benimde gözlemlerime göre, özellikle ''Youtube'' ''Instagram'' gibi sosyal medya araçlarında bir beğeni ve abonelik için kendini paralayan insanları gördüğümde bu araştırmanın doğrulunu kafamda onaylayabiliyorum. Yazımında başında söylediğim gibi eskiden çocuklar, gençler için endişelenirdim, şuan için hepimiz birşeylerin kontrolü altında mı yaşıyoruz, buda büyük soru işaretlerinden birisi benim için. 

Lauren Sherman, Kaliforniya Üniversitesinde beyin haritalama bölümünde araştırmacı, gençlerin özellikle internette gündelik hayatlarının büyük bir kısmını geçirmesi, sosyal medyada diğer tanıdıkları insanlara karşı ne yaptıkları ne paylaştıklarına karşın çok hassas olduklarını açıkladı, bu durumun ergenlik ile de bağlantısı olduğunu söyleyen ''Lauren Sherman'' gençlerin ve çocukların hevesli olmaları sosyal medyanın bukadar öne plana çıkmasında önemli rol oynadığını açıklıyor. Her dönem çocuklar ve ergenler arasında olan popilerlik, şimdi sanırım aldığın beğeni ve takipçi sayılarına göre olsa gerek. Araştırmalara göre, çocuklar, gençler ve yaşlılarda bir ortak özellik çok dikkat çekti, beynin ödüllendirme merkezi alınan beğenilere göre tüm yaş aralıkları aynı tepkiyi veriyor, beyindeki ödüllendirme merkezi yoğun bir şekilde çalışmaya başlıyor. Beyinde ki ödüllendirme merkezinin en yoğun boyutlara ergenlik çağı geldiği söyleniyor, dondurma, müzik gibi benzeri birçok aktivite için en yüksek doruklara ergenlik çağında geliyor. bu durumu toparlıycak olursak, ergenlik çağında bu ödüllendirme merkezinin yoğun, aşırı aktif çalışması, internet üzerinde yanlış kararlar verebilmesi, düşüncesizce yaklaşımlarda bulunması muhtemel gözüküyor, bunlara örnekleme yapıcak olursak, ''Kumar'' ,,, tabiki eskiden de bunlar yaş sınırının altında oynayan örnekleri görüyorduk, fakat internetin, cep telefonlarının tüm evlere girmesi ile bu durumunda hızla arttığı gözlemleniyor, bu sadece şuan için verdiğim sadece 1 örnekti. bu durumda, gençlerimizin sosyal medyanın verdiği ödüllendirme hissiyatı, duygusu, neden bukadar sıkı sıkıya bağlandıklarının bir açıklaması oluyor. En azından bu şimdiye kadarki yapılmış somut en açık araştırma.

Araştırmanın bu kısmı da bir okadar ilgimi çekti, gençlerde yapılan bu araştırma da sosyal medya üzerinden kazanılan aboneler veya beğeni gelmesi, para kazanmış veya çikolata yemiş derecesinde zevk verdiği açıklanıyor.

Sosyal Medya Bağımlılığı Nelere Yol Açar?

Bazı sağlık problemlerinin ''Sosyal Medya'' ile ilişkisinin doğrudan olduğu kanıtlanmıştır, bu rahatsızlıklardan birtanesi Depresyon olarak gözlemleniyor. Depresyonun sosyal medya kullanıcıları ile doğrudan güçlü ilişkisi olduğu, aşırı kullanıldığında kişide benlik saygısında ciddi düşmelere yol açtığı araştırmalar sonucu yapılmıştır.

Araştırma Sonucu Sosyal Medyanın Aşırı Kullanılması Sonucu Oluşan Bazı Sağlık Problemleri

1. Birlikteliğiniz de kıskançlık sorunlarını arttırabilir.
2. Duygusal yorgunluğa sebebiyet verebilir ( bu yorgunluk ) ciddi psikolojik sorunların başlangıcı olabilir.
3. Stres'in dozunu arttırması muhtemel.
4. Ansksiyete arttımı gözlemlenebilir.
5. Kişilerde uyku problemleri gözlemlenebilir ( Bu aralar meditasyon videolarının yorumlarında dikkat etmenizi isterim, aşırı derecede uyku problemi yaşayan insanları gözlemleyebilirsiniz.)
6. Fiziksel olarakda sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
7. Sorumluluklarınızı ötelemenize, belkide tümüyle ihmal etmenize sebebiyet sağlamaktadır.

Hayatımıza giren iki yeni terimden haberiniz oldu mu? SOSYAL MEDYA DEPRESYONU - SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI ... sosyal medya depresyonu, aslında ilk olarak facebook depresyonu olarak çıkmış, sonrasında sosyal medya depresyonu olarak hayatımızdaki yerini almıştır. Aslında konumuzun başında da belirttiğim gibi sadece bu durumu sosyal medya olarak ele alamayız, internetin aşırı kullanımında insanlara getirdiği psikolojik sorunları göz ardı edemeyiz. Konu tamamen sosyal medyadan ibaret tutamayız.

Sosyal Medya Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

• Uykudan gözünüzü açtığınızda ilk akla gelen sosyal medyadaki bildirimleriniz ise büyük olasılık ile sizde bir bağımlısınız. Bu durumu sosyal medya sitelerini kullanmadan önceki döneminiz ile karşılaştırmanız olucaktır, farkları sizde gözlemleyebilirsiniz.
• Sizler de sosyal medya hesaplarında sürekli içeriklerinizi güncel tutuyor, devamlı upload ediyorsanız sizde de sosyal medya bağımlılığı olma ihtimalini taşıyorsunuz. Genelleme yapacak olursak insanlar günde 2 ile 3 saat sosyal medyada ortalama bir süre geçirdikleri söyleniyor, peki siz nekadar süre harcıyorsunuz?
• Gündelik yaşamınızı, tüm rutinlerinizi sosyal medya üzerinden yazı, foto, video paylaşımı gibi birçok aktivite ile geçiriyor, paylaşıyorsanız sizinde sosyal medya bağımlı olma ihtimaliniz çok yüksek görünüyor. Giydiğiniz kıyafetin paylaşımından, makyaja, gittiğiniz yere, pişirdiğiniz yemeğe kadar uzanan bu paylaşım, bir wc kalıyor sanırım, sosyal medya bağımlılığının yüksek sinyalleri gözüküyor.
• Eğer biraz uzaklaşma kararı alıp bu kararınıza sadık kalamayıp, paylaşım yapmadan, sayfanızı veya sayfaları incelemeden duramıyorsanız sizde bağımlı gözüküyorsunuz.
• Bir haberi, bilgiyi, ilk olarak sosyal medyada arıyor, neler yazmışlar, nedir, sorularınızın cevabını sosyal medya da arıyorsanız sizlerde bağımlı gözüküyorsunuz.
• Çok canınız sıkılıyor veya boşlukta ilk aklınıza gelen sosyal medya hesabınız ise, sayfayı açtıktan sonra dakikalar saatlere uzanıyorsa sizlerde sosyal medya 

Sosyal Medya Kullanıcılarından Önemli Veri Analizleri

• Günde ortalama Instagram'a 5 Milyondan Fazla Fotoğraf yükleniyor
• Linkedin sayfasına saniyede 2 kişi üye oluyor
• Dünya da Youtube'ye her dakika 100 saatlik uzunlukta video yükleniyor
• Dünya da ortalama herkes ''en az'' 15 dakikasını Youtube'de geçiriyor
• Pinterest'de 2 milyon içerik paylaşılıyor

Bu veri analizlerine bakacak olursak sosyal medya bağımlılığı hiçde abartı bir durum olmadığını görebiliyoruz, hayatlarımızı bu içeriklere bağlamışız gözüküyor. Sizlere hem sosyal medya sitelerini hem interneti anlatmaya çalışıyorum.

Okuduğumuz kitapları bile artık internet üzerinden alıp okuyoruz ve bunlara özel cihazlar da artık sanal vitrinlerde mevcut.

Hep denirdi ya AVM'ler esnafları bitiriyor, yakında Avm'leri de internet kapattırıcak, çünkü tüm ihtiyaçlarımızı internet üzerinden karşılıyoruz, market alışverişleri internet üzerinden yapılıp kapımıza kadar getirilebiliyor, E-ticaret dünyası da bu gelişimden nasibini alıyor. Yaklaşık 1.8 milyar insan internet üzerinden alışveriş yapıyor, tabi ki bunların bizlere avantajları da mevcut, bunları bende kullanıyorum, burda anlatılmaya çalışan bağımlılık cinsinden olan tehlike.

Sosyal Medya Bağımlılığından Nasıl Kurtulurum?

Başta ne kadar zor gözükse de bunu gerçekten bağımlılık seviyelerinden çekmek istiyorum diyorsanız başarmanız mümkün olucaktır. Verebileceğim ilk örneklerden birisi Sosyal Medya kullanımı için belirli zaman aralıkları oluşturmanız olucak, yani sabah 9, öğle 2 akşam 5 gibi, bu sizin eski kullanımınıza göre sıklığı veya genişliği değişecektir. Hiç elimden bırakmazdım diyorsanız, saatte 5 belki 10 dakikalara çekebilirsiniz. Bu zaman birimlerini ayarlarken özellikle bildirimleri kapatmayı unutmayın, çünkü oluşabilecek beğeni veya benzeri bildirimlerinde bu durum sabrınızı daha da zorlayacaktır. Eğer ki bununla da bu şekilde başa çıkamıyorum diyorsanız, telefonunuzdaki sosyal medya hesaplarından çıkış yapın ve bilgisayardan kullanmaya başlayın, çünkü telefonunuz herzaman yanınızda olduğundan belkide bu durum zor olucaktır. Eğerki gündemi takip etmek istiyorum diyorsanız, gündemi takip edebileceğiniz başka uygulamarda kullanabilme olanağına sahipsiniz.

Sosyal medyasız zamanlarınızda boşluğunuz artacaktır, sizlere tavsiyem düşünmeniz, bu zamana kadarki hayal ettiğiniz ama sürekli ötelediğiniz aktiviteleri hayata geçirme zamanı. Kitap okumak, belki spor yapmak, belki yıllardır elde etmek istediğin kol kasları için spor yapmak, belki de uzun süredir gerçekleştiremediğin dışarda sinemaya gitmek, eminim ertelediğin birçok düşüncen aktivite olacaktır, bunları hayata geçirmenin tam zamanı. Bunlarla birlikte eminim etrafınızla olan ilişkilerinizden de büyük keyif alacaksınız. Sonuç olarak araştırmalar ve gözlemler bu doğrultuda gösteriyor. Bir şekilde sosyal medyadan sonra oluşacak o boşluğu doldurun.